เมื่อวันที่ 20 – 24 มีนาคม พ.ศ. 2566 สถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (องค์การมหาชน) จัดอบรมหลักสูตร “นักพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนแบบโครงการหลวง หรือ นพส.” ณ โรงแรมน่านกรีนเลควิวรีสอร์ท โดยได้รับเกียรติจาก วิรัตน์ ปราบทุกข์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) เป็นประธานกล่าวเปิดการฝึกอบรมและบรรยายพิเศษหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวง ปัญหาและความท้าทายของพื้นที่สูง นโยบายรัฐ เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนของโลก โดยมี เมธี พยอมยงค์ ที่ปรึกษาสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง ร่วมกล่าวรายงาน ณ สำนักงานโครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงลุ่มน้ำน่าน จังหวัดน่าน

วิรัตน์ ปราบทุกข์ ผู้อำนวยการสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) กล่าวว่า ภารกิจสำคัญในการส่งเสริม สนับสนุนงานโครงการหลวง ขยายผลสำเร็จของโครงการหลวงไปยังพื้นที่สูงในประเทศ และดำเนินงานวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชนบนพื้นที่สูง โดยความร่วมมือกับหน่วยงานทั้งภาครัฐ และเอกชน ตลอดจนร่วมมือกับนานาประเทศในการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ด้านการวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูงตามแบบโครงการหลวงอย่างยั่งยืน โดยตลอดการดำเนินงานที่ผ่านมาหลายปี สวพส. มีบทเรียนกระบวนการวิเคราะห์ที่เป็นองค์ความรู้ ข้อมูล พร้อมที่จะถ่ายทอด ถอดบทเรียนออกมา เป็นหลักสูตร “นักพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนแบบโครงการหลวง”

ปัจจุบัน สวพส. ได้จัดฝึกอบรม หลักสูตร “นักพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนแบบโครงการหลวงรุ่นที่ 2 หรือ นพส.2” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อถอดบทเรียนกระบวนการวิเคราะห์และวางแผนพัฒนาชุมชนบนพื้นที่สูงแบบเฉพาะเจาะจงและแม่นยำ ด้วยข้อมูล องค์ความรู้ที่มีและการมีส่วนร่วมของชุมชน โดยนำนักพัฒนาพื้นที่สูงลงพื้นที่จังหวัดน่าน เพื่อศึกษาดูงานและแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ในชุมชนแม่จริมที่มีวิธีการลดการเผาด้วยวิถีเกษตรตามแนวทางโครงการหลวง จนทำให้โครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงแม่จริม จังหวัดน่าน สามารถคว้ารางวัลเลิศรัฐ สาขาบริหารราชการแบบมีส่วนร่วม ประเภทสัมฤทธิผลประชาชนมีส่วนร่วม ระดับดี ในปี 2562 และรางวัลการบริหารราชการแบบมีส่วนร่วม ประเภทเลื่องลือขยายผล ระดับดีเด่น ในปี 2565 และพื้นที่การดำเนินงานโครงการพัฒนาพื้นที่สูงแบบโครงการหลวงบ่อเกลือ บ้านห้วยโทน ได้รับรางวัลการบริหารราชการแบบมีส่วนร่วมประเภทสัมฤทธิผลประชาชนมีส่วนร่วม และประเภทผู้นำหุ้นส่วนความร่วมมือ ระดับดีเด่น ในปี 2565 เพื่อถอดบทเรียนการปรับระบบเกษตรด้วยองค์ความรู้ นวัตกรรม และผลงานวิจัย ทั้งด้านการบริหารจัดการตลาดสินค้าเกษตรบนพื้นที่สูง การพัฒนาอาชีพภายใต้ระบบเกษตรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและเกษตรมูลค่าสูง รวมทั้งถอดบทเรียนการแก้ไขปัญหา อนุรักษ์ และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมบนพื้นที่สูง การบริหารจัดการน้ำบนพื้นที่สูง และการบริหารจัดการวิสาหกิจชุมชนเพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน โดยบทเรียนทั้งหมดเพื่อขยายผลอันเป็นประโยชน์ในการเสริมสร้างศักยภาพบุคลากรของทุกหน่วยงานที่มีบทบาทสำคัญในการบูรณาการและขับเคลื่อนงานพัฒนาพื้นที่สูงร่วมกับ สวพส.

เมธี พยอมยงค์ ที่ปรึกษาสถาบันวิจัยและพัฒนาพื้นที่สูง (สวพส.) กล่าวว่า หลักสูตร นักพัฒนาพื้นที่สูงอย่างยั่งยืนแบบโครงการหลวง นับเป็นองค์ความรู้แห่งความสำเร็จของสวพส.ที่เกิดขึ้นจากประสบการณ์ในการปฏิบัติงานพัฒนาพื้นที่สูงจริงตลอดหลายปีที่ผ่านมา กระทั่งสามารถสร้างให้เกิดเครือข่ายความร่วมมือ ระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดและหน่วยงานบูรณาการในการพัฒนาพื้นที่สูงแบบบูรณาการ โดยเฉพาะผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตรในปีนี้จะมีทั้งบุคลากรของภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น บุคลากรศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (ศศช.) หน่วยงานบูรณาการที่เกี่ยวข้อง และบุคลากรของ สวพส. เพื่อให้มีความรู้เข้าใจหลักการและวิธีการพัฒนาอย่างยั่งยืนแบบโครงการหลวง และสามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้ทันที และที่สำคัญยังเป็นการสร้างความร่วมมือกับ สวพส. ในการกระจายการพัฒนาไปสู่พื้นที่สูงต่าง ๆ ได้ ตามนโยบายเป้าหมายของรัฐบาลอันจะก่อให้เกิดการประสานพลัง ในการสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราชบรมนาถบพิตร และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมุ่งมั่นพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน อนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และสร้างประโยชน์สุขแก่ประเทศชาติและบ้านเมือง ต่อไป